Walpersberg van zandsteen met historische installaties

Ondergrondse verplaatsing

Het verhaal van de REIMAHG begint met de ondergrondse verplaatsing van cruciale oorlogsproductie. Vanaf 1943 werden bedrijven naar tunnels en mijnen verplaatst om ze tegen luchtaanvallen te beschermen. De bouw werd vooral gedragen door dwangarbeiders en kampgevangenen; velen overleefden de onmenselijke omstandigheden niet.

Kaart van de ondergrondse verplaatsingen

Kaartopmerking: De coördinaten zijn automatisch afgeleid uit de objectnamen (uit primaire archieven) en nog niet allemaal gecontroleerd. Er kunnen dus fouten voorkomen. Stuur correcties via het formulier in de detailweergave van de locaties.

Statistiek ondergrondse verplaatsingen

Overzicht per land en deelstaat plus kerntotalen

Locaties

—

Plaatsen

—

Bedrijven

—

Instellingen

—

Per land

Statistiek kon niet worden geladen.

Per deelstaat

Statistiek kon niet worden geladen.

Uittreksel uit de verplaatsingslijst – doorzoekbare database-preview.

Deze preview toont een geselecteerd deel van onze databank over ondergrondse verplaatsingen. Combineer codenamen, plaatsen, bedrijven of registratienummers via de zoekfunctie.

Zoeken

De zoekfunctie controleert codenamen, aliassen, plaatsen, bedrijven, registratienummers en notities – korte trefwoorden of archiefsignaturen werken het best.

Codenaam	Object	Productiedoel

Geen vermeldingen beschikbaar.

Onze databank van ondergrondse verplaatsingen bevat momenteel 0 projecten. Al 20 jaar doen vrijwilligers onderzoek naar uiteenlopende locaties en groeide de databank uit tot één van de meest uitgebreide bronnen over dit onderwerp. Actieve en steunende leden krijgen toegang tot de databank en de onderliggende bronnen.

Word lid

Binnen de REIMAHG moesten verschillende bouwplaatsen in de streek Saale–Orlagau als één functionele eenheid werken. Productiestappen en opslag werden verdeeld over meerdere ondergrondse installaties: de projecten “Lachs” (Kahla/zandgroeve voor porselein), “Schneehase” (Kamsdorf/Maximilianshütte) en “Pikrit” (Krölpa bij Pößneck) moesten gezamenlijk sneller capaciteit opbouwen, materiaal- en arbeidsstromen sturen en het luchtaanvalrisico spreiden. Dat vereiste strakke regie – en dus een groot beroep op dwangarbeid.

Overzichtskaart – REIMAHG-groep

REIMAHG-bedrijfsgroep

Codenaam Lachs — factsheet

—

Codenaam Schneehase — factsheet

—

Codenaam Pikrit — factsheet

—

Zandgroeven op de Walpersberg

De Walpersberg is een 320 meter hoge zandsteenberg in het Saaledal. De Porzellanwerke Kahla AG dolf er vanaf 1897 kaolinrijke zandsteen in ondergrondse kamers aan de zuidoostzijde. Op het 226-meter niveau ontstond een uitgebreid tunnelsysteem dat in 1944 zo'n 40.000 m² telde. Een tweede complex, de “Meltzer-groeve”, werd vanaf 215 meter aan de zuidwestkant aangelegd en bereikte in 1928 circa 23.000 m². Beide maakten gebruik van het kamers-en-pilieren-systeem en voorzagen decennialang de regionale porseleinindustrie van grondstoffen.

Plannen van de zandgroeven

Plan van de zandgroeve Meltzer — Bron: ThStA-Altenburg, tekeningenverzameling nr. 3707

Markeringen:

Sleep om te verplaatsen

Met het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog kregen de tunnels een nieuwe rol. Op 7 augustus 1943 verklaarde een commissie de zandgroeve van Kahla geschikt om kunst- en cultuurgoederen tegen luchtaanvallen te beschermen. Daarmee werd de groeve ook interessant voor de nazi-bewapeningsplannen. Verscheidene bedrijven wilden het systeem benutten, maar Fritz Sauckel – gesteund door Hermann Göring – dwong het gebruik voor de REIMAHG af. Op 22 maart 1944 werden de groeven gesloten om een vliegtuigfabriek op te bouwen en begon de ombouw tot REIMAHG.

Zo veranderde de Walpersberg van een regionale grondstofbron in een centraal knooppunt van ondergrondse verplaatsing, nauw verbonden met dwangarbeid, wapenproductie en de gevolgen van de oorlogseconomie.

vorgeschichte

Museumobjecten over de voorgeschiedenis

In het documentatiecentrum Walpersberg tonen we objecten die laten zien hoe een zandsteenberg in een industrieel megaproject veranderde. Foto’s, kaarten en originele werktuigen documenteren de zandwinning, de eerste plannen en de ingrepen in de berg.

Museumsobjekte konnten nicht geladen werden.

Naar het documentatiecentrum

Codenaam-systeem en REIMAHG

In oktober 1944 kreeg de Walpersberg de codenaam “Lachs”, toen het Rijksministerie voor Bewapening uniforme schuilnamen invoerde voor de vele verplaatsingsprojecten. Het systeem sorteerde de namen naar het type ondergrondse ruimte dat werd gebruikt:

Systematiek van de schuilnamen

Type ondergrondse ruimte
Bestaande schachtenDiernamen
Type ondergrondse ruimte
Bestaande tunnelsystemenVissennamen
Type ondergrondse ruimte
Voormalige verkeerstunnelsVogelnamen
Type ondergrondse ruimte
BrouwerijkeldersVrouwennamen
Type ondergrondse ruimte
Reeds aanwezige bunkerinstallatiesPlantennamen
Type ondergrondse ruimte
Natuurlijke grottenBegrippen uit de muntkunde
Type ondergrondse ruimte
Nieuw aangelegde galerijenGeologische namen
Type ondergrondse ruimte
Nieuwe bunkerinstallatiesMannennamen

Omdat de Walpersberg al tunnels bevatte, viel hij in de categorie vissennamen en kreeg hij de deknaam “Lachs”.

Binnen de Gustloff-werken ontstond daarnaast de benaming REIMAHG, het acroniem van “Reichsmarschall Hermann Göring”. Deze naam stond voor de lokale bedrijfsafdeling van de Gustloff-werken. In tegenstelling tot de schuilnaam “Lachs”, bedoeld voor camouflage, moest “REIMAHG” de nauwe band met Göring en het strategische belang van de installatie in de nazi-bewapeningsplannen benadrukken.

Ooggetuigen over de ondergrondse verplaatsing

Keine Zeitzeugenaussagen gefunden.